Ajuda:Guia de pronúncia/Gaélico Escocês

Origem: Wikcionário, o dicionário livre.
Guia de pronúncia dos idiomas
Registros sonoros

As tabelas abaixo mostram a forma em que o Alfabeto Fonético Internacional (AFI) representa a pronúncia do gaélico escocês no Wikcionário. (Nota: as exemplificações de pronúncia foram feitas tomando como base o português brasileiro.)

Consoantes[1]
largas (broad) finas (slender) Pronúncias próximas
AFI Exemplos AFI Exemplos
f fad, fead, pholl, pheann faca
ɣ dhà, deireadh, ghaol, dragh ʝ dh'iarr, dh'innis, gheall, ghin luego (espanhol) / ioiô, porém com mais força
h thonn, thig, shùil, sheòl rir
j eala, beò, theàrn, iolaire, piuthar, shiùbhlainn, gràidh piada
k gaol, beagan, caileag, amharc gille, fairrge, thig, chunnaic camelo / quilo
[2] còta kʲʰ[2] cìr cup / cure (inglês)
l̪ˠ làmh, balla, geal l mo leaba, cliathaich, baile, fuil pelve / lambe
ʎ leaba, slige, gille pelve / palha
m mac, mic, lampa, ìm meu
n̪ˠ nàire, snàmh, clann ɲ nighean, sneachda, cinneadh, ròin banho / onion (inglês)
n mo nàire, anail, bean banho / navio
ŋ long ŋʲ aingeal pinga / bento
p ball, nàbuidh, abair, corp pato
[2] peann, poll pão (p soprado)
rud, riochd, oirre, orra rojo (espanhol)
ɾ rud, mo riochd, crann, fear ɾʲ cridhe, fir pare / ato (no dialeto americano)
solas, speal, sgeulachd ʃ seòl, stiùir, slighe, snìomh soot (inglês) / chá
dall, fada, ad, falt dìleas, maide, thèid, fuilt stock / stew (inglês)
t̪ʰ[2] tana tʲʰ[2] tìr tide / tune (inglês)
v bhean, sàibh, mhàthair, deimhinn, làmh você
x chòta, balach ç chì, balaich rato / huge (inglês)
Dígrafos
Curtos Longos Pronúncias próximas
AFI Exemplos AFI Exemplos
a mac, glaine làmh, àite, grr espada (a fechado) / o mesmo, mas longo
e teth, fead, cheil glè, chèile, beud dedo / "e" longo
ɛ fear, each ɛː cnàimh, sèimh pé / "é" longo
ə[3] fada, baile pá
i mise, fios ìseal, pìobaire, cinn milho / "i" longo
ɪ[3] uilig, capaill cine
o tobar, bodhar bò, còig cor / "o" longo
ɔ cnoc, sgoil, deoch ɔː bròn, mòine, cl, còrr pó / "ó" longo
u ugh, bun, sgioltachd, fliuch cùl, sùil, diombach, trr, cunntas duro / "u" longo
ɯ duine, uisge ɯː craobh, aois pegar (português europeu) / esse mesmo "e", mas longo
ɤ dragh, coire ɤː fadhlach próximo a gula, porém mais atrás na garganta
Ditongos
IPA Exemplos Pronúncias próximas
ai claidheamh, chaill, cainnt pai
au amharc, abhainn, ball, gann pau
ei seinn, beinn, peinnsean dei
ɛu seall, theann, dream euro (espanhol)
ia Niall, pian, feur, beul pia
fiacail, iasg, ceud, deug, sìos, fìon odiar
ɔu toll, tonn, com ó + u (fechado)
ua uamhasach, suaineadh, uaine rua
fuar, uair, buaidh luar
ɯi chraoibh, ghaoith, tuill, tuinn two years (inglês)
ɤi maighdean, greim, coibhneil, oighre, coilltean, broinn bite (no dialeto inglês escocês)
Prosódia
AFI Exemplo Explicação
ˈ uinneag [ˈɯɲak] indica que o som que o sucede é o tônico da palavra
. naidheachd [ˈn̪ˠɛ.əxk] marca a separação silábica
◌̃ samhradh [ˈs̪ãũɾəɣ] indica som nasal

Notas[editar]

  1. O gaélico escocês contrasta entre consoantes velarizadas ("largas, broad") e patalizadas ("finas, slender"). Consoantes velarizadas, denotadas no AFI por um sobrescrito ⟨ˠ⟩, são pronunciadas com a parte de trás da língua levantada em direção ao palato mole. Consoantes finas, denotadas no AFI por um sobrescrito ⟨ʲ⟩, são pronunciadas com o corpo da língua levantado em direção ao palato duro, como o y na palavra yes.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 No começo de palavras, as paradas aspiradas /kʰ, kʲʰ, pʰ, t̪ʰ, tʲʰ/ são pós-aspiradas [kʰ, kʲʰ, pʰ, t̪ʰ, tʲʰ]. No meio da palavra ou no final depois de uma vogal tônica, elas são pré-aspiradas [xk, çkʲ, hp, ht̪, htʲ].
  3. 3,0 3,1 [ə] e [ɪ] nunca são longos e eles só ocorrem em posições não tônicas, as últimas antes de uma consoante fina.